Tìm hiểu về STEM, lợi ích của việc học STEM với sự phát triển của học sinh
STEM là gì?
STEM là thuật ngữ tiếng Anh được viết tắt từ bốn chữ: Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật), Maths (Toán học). Hiện phương pháp này còn bổ sung thêm môn nghệ thuật (Art) với tên gọi STEAM.
STEM là mô hình giáo dục theo cách tiếp cận liên môn. Thay vì học từng môn tách biệt, rời rạc, STEM tích hợp kiến thức từ nhiều lĩnh vực khác nhau, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, rèn luyện tư duy đa chiều, giúp trẻ tìm hiểu tường tận nguồn gốc của vấn đề bằng cảm nhận tai nghe, mắt thấy, tay làm.
Ưu điểm của STEM trong giáo dục
STEM khắc phục những hạn chế của phương pháp giáo dục truyền thống. Học sinh được vận dụng nhuần nhuyễn các lý thuyết vào thực tiễn thông qua các hoạt động nghiên cứu, trải nghiệm thực tế. Phương pháp giáo dục STEM được nhiều trường học áp dụng vào việc giảng dạy bởi những ưu điểm vượt trội sau đây:
Tiếp Cận Nhiều Môn Học
Thay vì học tách biệt, rời rạc các môn học, STEM giúp học sinh tiếp cận các môn học với mô hình liên môn qua các ứng dụng thực tế. Nhờ đó, các em không chỉ được tiếp thu các kiến thức ở nhiều lĩnh vực mà còn ứng dụng sinh động vào thực tế.
Nâng Cao Khả Năng Giải Quyết Vấn Đề
STEM đề cao việc hình thành, phát triển và nâng cao kỹ năng giải quyết vấn đề. Ở mỗi giờ học, học sinh được đặt vào một tình huống thực tế, tìm các giải pháp để giải quyết vấn đề liên quan đến các kiến thức chuyên môn được học.
Học Tập Sáng Tạo
STEM chú trọng đến việc học tập và phát triển tư duy sáng tạo. Học sinh có cơ hội trở thành nhà phát minh khoa học, tìm cách vận dụng những kiến thức đã học để giải quyết vấn đề mình đang gặp phải.
Những thế mạnh của giáo dục STEM
Vậy giáo dục STEM có gì mà lại được nhiều người chú trọng đến thế?
Với việc đổi mới trong tư duy và phương pháp giảng dạy STEM có nhiều ưu điểm so với chương trình học truyền thống, STEM được đưa vào chương trình giảng dạy của nhiều trường học có đầy đủ năng lực, cơ sở vật chất, trình độ năng lực của giáo viên.
Những điểm mạnh của giáo dục STEM có thể kể đến:
Thứ nhất, Giáo dục STEM là phương thức giáo dục tích hợp theo cách tiếp cận liên môn (interdisciplinary) và thông qua thực hành, ứng dụng. Thay vì dạy bốn môn học như các đối tượng tách biệt và rời rạc, STEM kết hợp chúng thành một mô hình học tập gắn kết dựa trên các ứng dụng thực tế. Qua đó, học sinh vừa học được kiến thức khoa học, vừa học được cách vận dụng kiến thức đó vào thực tiễn.
Giáo dục STEM sẽ phá đi khoảng cách giữa hàn lâm và thực tiễn, tạo ra những con người có năng lực làm việc “tức thì” trong môi trường làm việc có tính sáng tạo cao với những công việc đòi hỏi trí óc của thế kỷ 21.
Thứ hai, Giáo dục STEM đề cao đến việc hình thành và phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho người học. Trong mỗi bài học theo chủ đề STEM, học sinh được đặt trước một tình huống có vấn đề thực tiễn cần giải quyết liên quan đến các kiến thức khoa học.
Để giải quyết vấn đề đó, học sinh phải tìm tòi, nghiên cứu những kiến thức thuộc các môn học có liên quan đến vấn đề (qua sách giáo khoa, học liệu, thiết bị thí nghiệm, thiết bị công nghệ) và sử dụng chúng để giải quyết vấn đề đặt ra.
Thứ ba, Giáo dục STEM đề cao một phong cách học tập mới cho người học, đó là phong cách học tập sáng tạo. Đặt người học vào vai trò của một nhà phát minh, người học sẽ phải hiểu thực chất của các kiến thức được trang bị; phải biết cách mở rộng kiến thức; phải biết cách sửa chữa, chế biến lại chúng cho phù hợp với tình huống có vấn đề mà người học đang phải giải quyết.
Thứ tư, cơ hội nghề nghiệp cho ngành STEM: Nhu cầu tuyển dụng cao
Là nhóm ngành đang thiếu nhân lực tại Mỹ, sinh viên tốt nghiệp nhóm ngành STEM có các lợi thế: Dễ tìm việc làm; Có thu nhập ổn ngay khi mới ra trường; Được ưu tiên ở lại làm việc lâu dài; Cơ hội định cư cao.
Thực tế không chỉ ở Mỹ thì nhu cầu tuyển dụng khối ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật mới cao. Ngành nghề này được săn đón trên toàn cầu. Nhưng được ở Mỹ, làm việc tại những tập đoàn công nghệ tiên tiến vẫn luôn là giấc mơ của nhiều người.
Một tin vui là từ năm 2020, Mỹ thiếu hụt khoảng 10 triệu nhân lực cho khối ngành chuyên môn cao này. Nhu cầu tăng lần lượt từng ngành Phần mềm, Máy tính, Kỹ sư và Toán học là 32%, 6%, 60% và 2%. Hơn nữa không chỉ những tập đoàn lớn mới cần chuyên viên phần mềm, kỹ sư máy tính hay nhân viên phân tích dữ liệu… Chỉ cần có tấm bằng STEM tại bất kỳ trường đại học nào ở Mỹ thì bạn sẽ có rất nhiều cơ hội việc làm.
Tổ chức các hoạt động trải nghiệm trong chương trình giáo dục STEM
Việc tổ chức dạy học STEM có nhiều cấp độ khác nhau. Tùy thuộc vào hoàn cảnh và điều kiện cụ thể của từng trường mà lựa chọn cấp độ dạy học STEM sao cho đạt hiệu quả giáo dục tốt nhất.
Dạy học coi trọng theo cách tiếp cận dạy học mới với các môn học STEM; trong đó đặc biệt chú trọng tới các môn học bản lề cho thời đại kỹ thuật số và ứng dụng khoa học. Tất nhiên phương pháp dạy học các môn khoa học phải thay đổi, lấy phát triển năng lực, nhân cách học sinh làm mục tiêu của hoạt động dạy và hoạt động học. Qua đó rèn luyện cho học sinh những kỹ năng các môn khoa học; kỹ năng giải quyết vấn đề, tư duy phản biện, kỹ năng cộng tác, làm việc nhóm hay kỹ năng làm việc hợp tác, giao tiếp.
Dạy học tích hợp, lồng ghép liên môn của STEM theo một giáo trình được được nghiên cứu và thử nghiệm nghiêm túc, hiệu quả. Học sinh được thực hành thông qua xem các video trong không gian ảo. Tuy nhiên, cách dạy học này mới đảm bảo được một mặt: Những kiến thức và kỹ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học, lồng ghép và bổ trợ cho nhau trong một giáo trình có chủ đích. Còn về mặt ứng dụng thực tiễn của STEM chưa được đề cập, học sinh chưa được trực tiếp làm, mới được thấy thực tế ở mức độ mô tả, hình dung. Có thể hiểu và gọi cấp độ này là dạy học bán STEM.
Đọc thêm: Hoạt động Giáo dục STEM
STEM được đưa vào giảng dạy tại FSchool Bắc Ninh như thế nào?
STEM là phương thức giáo dục tích hợp theo cách tiếp cận liên môn và thông qua thực hành, ứng dụng, giúp hình thành và phát triển năng lực giải quyết vấn đề, tạo nên phong cách học tập sáng tạo cho người học. Giáo dục STEM mang đặc trưng của quá trình vận dụng các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, cho phép phá đi khoảng cách giữa hàn lâm và thực tiễn, tạo ra những con người có năng lực làm việc “tức thì” trong môi trường có tính sáng tạo cao với những công việc đòi hỏi trí óc của thế kỷ 21. STEM do đó trở thành lĩnh vực được ưu tiên hàng đầu trong giáo dục trẻ em trên toàn cầu trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
STEM đem lại hiệu quả tích cực cho học sinh phổ thông trên hành trình khám phá, phát triển năng lực của bản thân và ảnh hưởng tới việc lựa chọn nghề nghiệp, hướng đi trong tương lai của mỗi người.
Bên cạnh đó, tại tất cả các khối lớp, FSchool Bắc Ninh xây dựng chương trình Trải nghiệm thế giới thông minh bao gồm nhiều cấu phần, trong đó có việc đưa chương trình Robotics của UBTech vào giảng dạy. Chương trình học gắn cùng robot và cách tổ chức học tập theo nhóm giúp các em phát huy khả năng kết nối, mở rộng kiến thức, biết sử dụng các chi tiết, thiết bị được dùng trong sản xuất như servo, led, các thiết bị cảm biến, điều khiển…
Ngoài ra hệ thống FPT Schools là đơn vị đầu tiên đưa ngôn ngữ lập trình vào giảng dạy cho học sinh từ Tiểu học: Scratch, Python vào chương trình giảng dạy cho học sinh. Các kiến thức tin học và lập trình cơ bản được thiết kế riêng, phù hợp với năng lực tiếp thu của học sinh từ lớp 1 đến lớp 9, với các nội dung bao gồm: Máy tính căn bản; Các ứng dụng chính; Cuộc sống trực tuyến; cùng các dự án thực hành thú vị.
Chuẩn đầu ra Tin học của học sinh FPT được xây dựng theo chứng chỉ quốc tế của IIG:
- Khối Tiểu học: IC3 Spark
- Khối THCS: IC3 – GS6
Chương trình Công nghệ 4.0 được triển khai với học sinh THCS trên nền tảng môn Công Nghệ của Bộ GD-ĐT. Học sinh được tiếp cận với các dự án của bối cảnh 4.0 xuyên suốt từ lớp 6 đến lớp 9: Robotic, lập trình điều khiển, AI, IoT,…
Chương trình Tin học giảng dạy theo giáo trình IGCSE, học sinh có hiểu biết cơ bản về công nghệ thông tin, lập trình, ứng dụng công nghệ vào học tập và cuộc sống ngay từ đầu năm lớp 10.
Phương pháp học chú trọng thực hành để chiếm lĩnh tri thức và rèn luyện kĩ năng, học sinh sẽ được phát triển các kỹ năng thông qua làm việc nhóm để hoàn thành các dự án học tập ở mỗi học kỳ là cách mà Nhà trường đang triển khai và đưa vào giảng dạy.
Đọc thêm: Hoạt động STEM tại FSchools có gì thú vị?
