Hướng nghiệp cho học sinh THPT – Việc làm thiết thực của Nhà trường
Vì sao nên hướng nghiệp cho học sinh THPT?
Nền giáo dục ở các quốc gia phát triển đã sớm quan tâm đến vấn đề hướng nghiệp cho học sinh THPT, thậm chí là có chương trình chính thức và ngoại khóa dành riêng cho vấn đề này. Do đó, học sinh ở các nước phát triển có cơ hội tìm hiểu nghề nghiệp phù hợp với bản thân ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Tuy nhiên, ở Việt Nam trong những năm gần đây mới bắt đầu chú trọng việc hướng nghiệp cho các em học sinh.
Fschool Bắc Ninh giải đáp cho cha mẹ việc hướng nghiệp sớm sẽ giúp mang lại những lợi ích như:
Đối với học sinh:
- Hướng nghiệp cho học sinh THPT ngay từ sớm sẽ giúp các em dễ dàng xác định lộ trình học tập rõ ràng hơn.
- Phát huy tối đa điểm mạnh và năng lực bản thân, tạo ra nhiều cơ hội thăng tiến trong học tập và công việc.
- Tiết kiệm thời gian và tiền bạc để đầu tư đúng chỗ hơn.
- Các em tự tin lựa chọn nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp lớp 12 hoặc sau Đại học.
- Dễ dàng thành công trong tương lai do chọn đúng ngành nghề.
Thời điểm phù hợp để hướng nghiệp cho học sinh THPT
Hiện nay, nhiều bạn trẻ quan niệm rằng định hướng nghề nghiệp tốt nhất là giai đoạn cấp 3 vì đây là cấp học cuối cùng trong chương trình đào tạo phổ thông quốc gia. Hơn nữa, ở giai đoạn này, học sinh đã dần trưởng thành hơn, biết nhìn nhận và đánh giá năng lực cũng như những sở trường, năng khiếu của bản thân. Chính vì thế, gia đình và nhà trường sẽ dễ dàng tư vấn, đưa ra lời khuyên giúp các em chọn được ngành nghề phù hợp trong tương lai.
Bên cạnh đó, ở giai đoạn Trung học phổ thông, các em cũng đã bắt đầu quan tâm về tương lai hơn thông qua việc nghe ngóng thông tin từ báo đài, tivi, hay từ những người quen về các ngành nghề trong cuộc sống hàng ngày. Ngoài ra, một số trường còn đẩy mạnh việc hướng nghiệp cho học sinh bằng nhiều hình thức như:
- Tổ chức tư vấn, hướng dẫn học sinh làm hồ sơ xét tuyển Đại học.
- Cập nhật thông tin thường xuyên liên quan đến vấn đề tuyển sinh cho học sinh nắm bắt.
- Tổ chức các buổi ngoại khóa hướng nghiệp như: đi tham quan nhà máy, đi thăm nông trại… để giúp học sinh có cái nhìn về ngành nghề thực tế hơn.
Tuy nói giai đoạn cấp 3 là thời điểm mà nhiều bạn trẻ quan tâm đến vấn đề hướng nghiệp, nhưng thực tế cho thấy: không có bất kỳ cột mốc chính xác nào là thời điểm “vàng” để tư vấn hướng nghiệp. Vì việc hướng nghiệp cho học sinh THPT càng được chú trọng và đầu tư càng sớm, kết quả gặt hái sẽ tốt hơn so với những bạn không có sự chuẩn bị trước đó.
Thực trạng định hướng nghề nghiệp cho học sinh THPT
Hiện nay, công tác định hướng nghề nghiệp cho học sinh THPT tuy đã có sự cải thiện nhưng vẫn chưa thật sự phát huy hết hiệu quả của mình, do một số nguyên nhân cụ thể sau.
Lúng túng, khó khăn và chưa hiểu rõ về nghề nghiệp
Nhiều em học sinh THPT vẫn còn mơ hồ về tương lai cũng như không có định hướng cụ thể cho những ngành nghề mình muốn gắn bó. Các em vẫn chưa biết được mình thật sự phù hợp với cũng như không hiểu rõ về các ngành nghề cụ thể. Điều này đã cản trở các em học sinh rất nhiều trong việc quyết định nghề nghiệp tương lai và khó đạt được thành công hơn bình thường.
Thích làm “thầy” hơn làm “thợ”
Đôi khi, các em học sinh bị thiếu đi sự tìm tòi, khám phá nên dễ dẫn đến không thể tìm kiếm được những con đường phát triển đúng đắn. Nếu học sinh không chịu chủ động học hỏi, trau dồi những kỹ năng cũng như kinh nghiệm thì sẽ không phát triển được dù ở bất kỳ ngành nghề nào.
Chưa có chính kiến, còn chịu tác động của nhiều phía
Trong quá trình định hướng nghề nghiệp tương lai, sự góp ý của gia đình và bạn bè xung quanh là rất cần thiết, tuy nhiên học sinh cần biết cân nhắc và chọn lọc những thứ thật sự phù hợp với mình. Các em học sinh không nên để quyết định của những người xung quanh hoàn toàn chi phối cuộc đời mình bởi chỉ có chính em mới biết được mình thật sự phù hợp với ngành nghề, lĩnh vực nào.
Vì thiếu chính kiến cũng như sự quyết đoán khi định hướng tương lai, nhiều em học sinh đã có những quyết định sai lầm, phí hoài năng lực của mình ở một ngành nghề không phù hợp. Do đó, học sinh cần tỉnh táo và sáng suốt để tìm kiếm con đường phát triển đúng đắn nhất cho bản thân mình.
Đọc thêm: Hiểu mình trong thế giới nghề nghiệp
Các bước giúp cho học sinh THPT chọn đúng ngành nghề
Bước 1: Thầy cô, gia đình định hướng giúp học sinh hiểu bản thân mình
Trong hành trình khám phá và định hướng bản thân của con trẻ, không thể thiếu đi sự đồng hành và giúp đỡ của gia đình và nhà trường. Bởi gia đình và thầy cô là những người gần gũi và quan sát con tốt nhất, từ đó đưa ra định hướng con phù hợp với công việc, ngành nghề nào.
Tuy nhiên, mọi sự góp ý của gia đình và trường học chỉ nên mang tính xây dựng nhằm giúp các em dễ dàng hơn trong việc định hướng tương lai. Không nên ép buộc hay tự quyết định tương lai cho các em vì có thể dẫn đến những kết quả sai lầm, khiến các em không thật sự sống đúng với chính mình.
Bước 2: Xác định thế mạnh và sở thích của bản thân
Việc định hướng tương lai có mối liên hệ chặt chẽ với sở trường và đam mê của mỗi em học sinh. Nhờ được theo đuổi công việc đúng với ước mơ, sở thích của mình, học sinh sẽ có động lực để phấn đấu và chứng minh bản thân, đạt nhiều thành tựu trong tương lai.
Bước 3: Xác định bản thân có phù hợp ngành nghề không
Ngoài yếu tố sở thích, các em học sinh THPT cần xem xét bản thân có thật sự phù hợp với ngành không qua những yếu tố như: điều kiện kinh tế, ngoại hình, sức khỏe,… Điều này rất quan trọng nhằm giúp các em không đi sai đường, có thể chọn được ngành nghề phù hợp mà không cần phải tốn quá nhiều thời gian hay công sức.
Bước 4: Tìm hiểu về ngành, nghề mình sẽ chọn
Hiện nay, các thông tin về ngành nghề được chia sẻ rộng rãi trên mọi nền tảng mạng xã hội, các bạn học sinh nên tìm hiểu và nghiên cứu dễ dàng ngay khi vừa mới học cấp 3. Các bạn cần xác định được những ưu nhược điểm và nhu cầu tìm kiếm nhân tài của ngành nghề đó trong vài năm nữa. Bạn cần chắc chắn rằng ngành nghề mình lựa chọn vẫn có thể tiếp tục phát triển trong tương lai và giúp bạn có một cuộc sống như mong muốn.
Để hiểu hơn về nghề, bạn có thể tích cực tham gia các khóa hướng nghiệp hoặc thông qua sự tư vấn của thầy cô, gia đình, bạn bè,… Qua đó, chọn lọc thông tin và theo đuổi những ngành nghề thật sự phù hợp với định hướng và thế mạnh của mình.
Bước 5: Xây dựng hồ sơ học tập nổi bật, đáp ứng yêu cầu của trường/ngành nghề ứng tuyển
Nếu học sinh muốn có cơ hội phát triển mạnh mẽ sau THPT, bạn cần có ý thức xây dựng hồ sơ học tập nổi bật và đáp ứng được các tiêu chí mà công việc tương lai yêu cầu. Để làm được điều này, bạn phải thật sự nỗ lực và thiết lập kế hoạch học tập rõ ràng. Có một hồ sơ học tập nổi bật sẽ giúp các bạn có thêm nhiều cơ hội để bước chân vào trường đại học cũng như ngành nghề mình mong muốn.
Bước 6: Tự trải nghiệm hoặc làm 1 số việc liên quan đến ngành nghề mình chọn
Để hiểu rõ hơn về ngành nghề mình đã chọn, việc tự trải nghiệm và cọ xát thực tế là không thể thiếu. Qua quá trình này, các em học sinh sẽ có được những trải nghiệm quý giá và có cái nhìn đúng đắn hơn về công việc tương lai.
Bước 7: Chuẩn bị sẵn phương án 2
Dù đã chuẩn bị kỹ càng nhưng bạn cần hiểu rõ rằng bất kỳ sự lựa chọn nào cũng mang yếu tố rủi ro. Do đó, bạn cần chuẩn bị sẵn cho mình phương án dự phòng ngay từ lúc bắt đầu học THPT. Điều này sẽ giúp bạn yên tâm hơn trong việc theo đuổi nghề nghiệp yêu thích, đảm bảo tương lai bản thân sẽ phát triển đúng hướng.
Những lưu ý khi hướng nghiệp cho học sinh cấp 3
Để giúp các em học sinh cấp 3 chọn được những ngành nghề tương lai đúng đắn ngay từ ban đầu, người định hướng cần nắm rõ một số lưu ý sau.
Cần có thông tin ngành nghề chính xác
Trước khi định hướng cho học sinh, cần phải có đủ nhận thức và hiểu biết về ngành nghề đó. Từ đó, bạn sẽ phân tích được những thế mạnh cũng như nhược điểm của nghề, giúp học sinh nhìn nhận chính xác nhất về ngành nghề mong muốn.
Định hướng nghề chuẩn xác nhất
Bạn cần có kinh nghiệm cũng như kỹ năng tư vấn để đảm bảo học sinh cấp 3 chọn được những công việc tương lai phù hợp với năng lực và đam mê của chúng. Người định hướng cần phải quan sát và đánh giá thế mạnh của từng bạn học sinh, từ đó đưa ra những đóng góp giá trị, giúp học sinh được làm những công việc thật sự phù hợp.
Tư vấn nghề đúng đắn và linh hoạt
Quá trình hướng nghiệp cho học sinh THPT cần có sự chính xác lẫn linh hoạt. Cần phải kết hợp giữa xu hướng phát triển nghề nghiệp với thế mạnh, đam mê của học sinh để chọn được những công việc như mong muốn. Định hướng đúng cách sẽ giúp các em học sinh có nhiều lợi thế hơn trong việc phát triển bản thân so với bạn bè cùng lứa tuổi.
Định hướng nghề nghiệp cho học sinh THPT tại FSchool Bắc Ninh
Đây là khoảng thời gian tăng tốc giúp học sinh THPT tìm hiểu sâu hơn về bản thân cũng như có thêm những trải nghiệm thực tế thông qua các chương trình kiến tập hướng nghiệp. Ngoài ra, với mỗi học sinh sẽ được thiết kế lộ trình phù hợp với đam mê bản thân để dễ dàng hướng đến ngành nghề cụ thể trong tương lai. Đội ngũ thầy cô của FSchool Bắc Ninh còn là điểm tựa thứ 2 sau gia đình để đồng hành cùng các em trong việc học và xây dựng mục tiêu phù hợp với định hướng chọn ngành, chọn trường của học sinh.
Nhiều hoạt động ngoại khóa hướng nghiệp trong giai đoạn này cũng được diễn ra thường xuyên như:
- Chương trình/ Workshop Tư vấn hướng nghiệp.
- Hội thảo, triển lãm giáo dục, tọa đàm về du học, tham quan trường học.
Khi chạm mốc cuối cấp (lớp 12), học sinh sẽ được khuyến khích tìm hiểu về trường Đại học, lên kế hoạch ứng tuyển cũng như giành học bổng ở các trường Đại học. Giáo viên sẽ luôn sát cánh để hướng dẫn các em làm những thủ tục, hồ sơ cần thiết. Đồng thời, mỗi bạn cũng bắt đầu dành thời gian để kiểm tra lại tiến độ học tập, tập trung ôn luyện nhiều hơn để chuẩn bị cho kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia đạt được kết quả tốt nhất.
